دستورالعمل ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری و ایجاد  و توسعه نهادهای داوری

دستورالعمل ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری'>داوری و ایجاد و توسعه نهادهای داوری

شماره۹۰۰۰/۷۵۸۴۸/۱۰۰ ۱۴۰۰/۱۱/۱۳

جناب آقای دکتر اکبرپور

رئیس محترم هیأت مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی کشور

تصویر دستورالعمل شماره ۹۰۰۰/۷۵۷۷۵/۱۰۰ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۱۳ ریاست محترم قوه قضاییه در خصوص «ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری و ایجاد و توسعه نهادهای داوری» جهت استحضار به پیوست ایفاد می گردد.

مدیرکل دبیرخانه قوه قضاییه ـ دکتر محسن محدث

شماره۹۰۰۰/۷۵۷۷۵/۱۰۰ ۱۴۰۰/۱۱/۱۳

دستورالعمل ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری و ایجاد و توسعه نهادهای داوری

در اجرای بند الف ماده ۱۱۶ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰ ـ ۱۳۹۶) مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ مجلس شورای اسلامی و در راستای ساماندهی و ارتقای نظام داوری به عنوان یکی از راهکارهای «توسعه روش های حل اختلاف جایگزین رسیدگی قضایی» مندرج در فصل دوم سند تحول قضایی و به منظور افزایش مشارکت مردم در حل و فصل دعاوی، کاهش مراجعه شهروندان به مراجع قضایی، تسریع در حل و فصل اختلافات و ایجاد، ساماندهی و توسعه نهادهای داوری و نظارت بر آن ها، دستورالعمل ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری و توسعه نهادهای داوری، به شرح مواد آتی است.

فصل نخست ـ کلیات

ماده۱ـ تعاریف و اختصارات به شرح زیر است:

۱ـ «داوری»: حل و فصل اختلافات حقوقی اشخاص به وسیله داور یا داورانی که مستقیم یا غیر مستقیم بر اساس توافق طرفین انتخاب می شوند؛

۲ـ «داوری حرفه ای و داوری غیر حرفه ای»: در صورتی که داوری با اخذ پروانه و براساس مقررات این دستورالعمل باشد، داوری حرفه ای و در غیر این صورت داوری غیرحرفه ای است؛

۳ـ «داور»: شخص ثالث حقیقی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از سوی طرفین به منظور حل و فصل اختلاف انتخاب می شود؛

۴ـ «نهاد/نهادهای داوری»: شخص حقوقی دارای قواعد و آیین داوری، اعم از مؤسسه ها، سازمان ها و مراکز داوری که مطابق ماده ۶ این دستورالعمل تشکیل شده و موضوع فعالیت اصلی آن انجام امور اداری مرتبط با داوری و نظارت بر آن است؛

۵ ـ «مرکز»: مرکز توسعه حل اختلاف؛

ماده۲ـ اصول کلی حاکم بر مقررات این دستورالعمل به شرح زیر است:

۱ـ دستیابی به حل و فصل عادلانه و متقن اختلافات توسط داور مستقل، بی طرف، با کمترین هزینه و در سریع ترین زمان ممکن؛

۲ـ توسعه داوری حرفه ای مبتنی بر نظام صلاحیت سنجی عمومی، علمی و حرفه ای و ضوابط انتخاب اصلح؛

۳ـ گسترش داوری های الکترونیک و تخصصی؛

۴ـ اعتمادسازی و ایجاد اقبال عمومی برای مراجعه به نهاد داوری و حمایت از آن؛

۵ ـ ساماندهی نظام داوری از طریق تعیین و تفکیک وظایف نهادهای حاکمیتی، صنفی و عملیاتی بخش خصوصی؛

۶ ـ مداخله حداقلی مراجع قضایی در حوزه داوری بر اساس قوانین و مقررات؛

۷ـ تحکیم و تقویت نظارت بر نهادهای داوری.

فصل دوم ـ تشکیلات

ماده۳ـ برنامه ریزی، اعطای پروانه و تمدید آن، لغو پروانه، ساماندهی و نظارت در حوزه داوری بر عهده مرکز توسعه حل اختلاف است. این مرکز می تواند بخشی از وظایف خود را به کانون های داوری واگذار نماید.

ماده۴ـ به منظور سیاست گذاری و برنامه ریزی کلان توسعه داوری در کشور، شورای مشورتی داوری در مرکز با اعضای زیر تشکیل می شود:

۱. رییس مرکز (رییس شورا)؛

۲. رؤسای مراکز داوری که به موجب قانون ایجاد شده اند؛

۳. دو نفر از رؤسای کانون های داوری سراسر کشور و یکی از داوران ممتاز به انتخاب آن ها؛

۴. دو نفر از اساتید حوزه یا دانشگاه به انتخاب رییس مرکز؛

۵. مدیرکل توسعه امور میانجی گری و داوری مرکز به عنوان دبیر شورا؛

ماده۵ ـ کانون داوری نهادی غیردولتی و دارای شخصیت حقوقی مستقل است که بر طبق اساسنامه مصوب و با تأیید و نظارت مرکز در استان ها تشکیل می شود و عهده دار وظایف زیر است:

۱ـ ترویج فرهنگ سازش و حل و فصل اختلافات از طریق داوری؛

۲ـ تلاش در جهت ارتقای دانش علمی و عملی در امور حقوقی و داوری از طریق برگزاری دوره های آموزشی و بازآموزی حرفه ای، همایش های تخصصی و انتشار نشریات علمی؛

۳ـ تلاش در جهت کاهش هزینه های داوری و اظهارنظر مشورتی درباره تعیین تعرفه ها؛

۴ـ ارایه نظر مشورتی به داوران و نهاد های داوری در راستای تقویت آرای داوری؛

۵ ـ تلاش در جهت ارتقای سلامت نظام داوری و حفظ جایگاه و شأن داوران و نهادهای داوری و حمایت از حقوق صنفی و حرفه ای؛

۶ ـ نظارت بر فعالیت های صنفی و حرفه ای داوران و نهاد های داوری و رسیدگی به تخلفات آن ها بر اساس مقررات اساسنامه؛

۷ـ انجام اقدامات مقتضی به منظور تعمیم و گسترش خدمات بیمه درمانی برای داوران و کارکنان اداری نهاد های داوری و افراد تحت تکفل و ایجاد بستری مناسب جهت برخورداری از مزایای بیمه مسئولیت مدنی داوران و نهاد های داوری؛

۸ ـ دریافت سهم کانون از درآمدهای داوری و مصرف آن در راستای انجام وظایف؛

۹ـ ارجاع دعاوی به مؤسسات و داوران عضو در صورت تعیین کانون به عنوان مقام ناصب؛

۱۰ـ سایر امور موضوع ماده ۳ دستورالعمل که از سوی مرکز تفویض می گردد.

تبصره ـ نهادهای داوری که بر اساس اساسنامه یا آیین داوری مقرراتی در خصوص رسیدگی به تخلفات داوران دارند، به تخلفات آنان در همان نهاد رسیدگی می شود.

فصل سوم ـ شرایط ورود به حرفه داوری

ماده۶ ـ نهاد داوری حرفه ای به یکی از روش های زیر تأسیس می شود:

به موجب قانون؛

تشکیل نهاد داوری با شخصیت حقوقی مستقل و اخذ پروانه از مرکز؛

تبصره۱ـ نهاد های داوری که به موجب قوانین خاص تشکیل شده اند الزامی به اخذ پروانه از مرکز ندارند.

تبصره۲ـ دارندگان مدارک حوزوی و یا دانشگاهی در رشته های حقوق یا الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، در مقطع کارشاسی ارشد یا سطح سه حوزه، می توانند پس از موفقیت در مراحل ارزیابی، به عنوان مدیر نهاد داوری پروانه تأسیس دریافت کنند.

ماده۷ـ فعالیت اشخاص به عنوان داور حرفه ای منوط به اخذ پروانه از مرکز، تبیین مفاد این دستورالعمل، گذراندن دوره های آموزشی و ادای سوگند در حضور رییس مرکز یا نماینده وی است. مرکز برای هر یک از داوران شناسه مخصوص تعریف و نهاد داوری ناظر را نیز مشخص می نماید.

ماده۸ ـ داوران حرفه ای از بین دانش آموختگان دارنده دانشنامه کارشناسی یا سطح ۲ حوزه در رشته های مورد نیاز ارزیابی و جذب می شوند.

ماده۹ـ شرایط جذب، آموزش ابتدا و ضمن خدمت، صدور، تمدید یا لغو پروانه داوری و تأسیس دفاتر داوران بر اساس شیوه نامه ای است که مرکز ظرف حداکثر سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل تهیه و اجرا می نماید.

فصل چهارم ـ اعتمادسازی، ایجاد اقبال عمومی و حمایت از داوری حرفه ای

ماده۱۰ـ مرکز رسانه قوه قضاییه با همکاری مرکز و کانون های داوری استانی با استفاده از ظرفیت رسانه و فضای مجازی، ضمن معرفی داوری و فواید آن به آحاد مردم و بخش های تخصصی، برای ایجاد اعتماد و اقبال عمومی به داوری اقدام می کند.

ماده۱۱ـ مرکز با همکاری کانون های استانی، گسترش و ترویج انعقاد شرط یا موافقت نامه داوری را در محدوده مقررات مواد ۴۵۴ تا ۴۵۷ و ماده ۴۹۶ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال ۱۳۷۹ پیگیری می نماید.

ماده۱۲ـ کانون های داوری از طریق تعامل با بانک ها و مؤسسات مالی، حمایت های لازم از نهادهای داوری ازجمله پیگیری اختصاص تسهیلات برای تأسیس مؤسسات را به عمل می آورند.

فصل پنجم ـ رسیدگی و اجرای رأی داور

ماده۱۳ـ نهادهای تخصصی داوری در حوزه های مورد نیاز مانند حقوق خانواده و حوزه صنعت و بازرگانی با رعایت مقررات مواد ۶ و ۹ این دستورالعمل ایجاد خواهد شد.

ماده۱۴ـ مرکز با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات تدابیر لازم را برای گسترش استفاده از داوری برخط و الکترونیک اتخاذ می نماید.

ماده۱۵ـ شورای حل اختلاف می تواند همکاری لازم را درباره استعلام های مورد نیاز داوران و نهادهای داوری صورت دهد.

ماده۱۶ـ رؤسای دادگستری استان ها در تمام شهرستان ها در اجرای آیین نامه شیوه تشکیل شعب تخصصی مراجع قضایی، مصوب ۱۳۹۸/۲/۲۸ به تعداد مورد نیاز شعبه یا شعبی را به طور ویژه برای رسیدگی به دعاوی مربوط به داوری نظیر دعوای ابطال رأی داور اختصاص می دهند.

ماده۱۷ـ رؤسای حوزه های قضایی تمهیدات لازم را برای ترویج داوری و ترغیب طرفین دعوا به حل و فصل اختلاف از طریق داوری انجام خواهند داد.

ماده۱۸ـ واحدهای اجرای احکام آرای داوری را در محدوده مقررات مربوطه و لحاظ سرعت لازم اجرا می نمایند.

ماده۱۹ـ حق الزحمه داوران و نهادهای داوری بر اساس آیین نامه موضوع ماده ۴۹۸ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال ۱۳۷۹ می باشد.

این دستورالعمل در ۱۹ ماده و ۳ تبصره در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۱۲ به تصویب رییس قوه قضاییه رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا می باشد.

رئیس قوه قضائیه ـ غلامحسین محسنی اژیه

منبع:

دستورالعمل ساماندهی حل و فصل اختلافات از طریق داوری و ایجاد و توسعه نهادهای داوری

برچسب‌ها: نهادهای داوری, نهاد داوری, داوری

آیین نامه اجرایی قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی...